Przyczyny niepłodności
Trudności z zajściem w ciążę obserwuje się u coraz większej liczby par.Niezamierzona bezdzietność jest problemem cywilizacyjnym. Do niedawna odpowiedzialnością za taki stan rzeczy obarczano tylko kobiety. Obecnie wiadomo, że problem niepłodności dotyczy również mężczyzn.
W czasie ostatnich 10-15 lat, diagnostyka niepłodności znacząco się rozwinęła. Zaczęto obserwować szereg czynników, mogących mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na występowanie problemów z płodnością.
Światowa Organizacja Zdrowia definiuje niepłodność, jako „niemożność uzyskania ciąży u seksualnie aktywnej pary, niestosującej jakiejkolwiek antykoncepcji, przez okres co najmniej 12 miesięcy pożycia”. (WHO,2010). Według szacunków WHO, problem ten dotyczy 10- 18% populacji. Definicja pokazuje, iż niepłodność jest chorobą dotyczącą pary, jednak za jej wystąpienie odpowiedzialny jest czynnik męski, czynnik żeński lub czynnik męski i żeński razem. WHO definiuje niepłodność, jako chorobę społeczną.
Niepłodność dzielona jest na podstawie przyczyn, które ją powodują. Wyróżnić można:
Bezpłodność, czyli inaczej niepłodność całkowitą, której przyczyną mogą być na przykład wady wrodzone narządów rozrodczych lub mutacje genetyczne, powodujące występowanie defektów układu płciowego
Niepłodność względną, która występuje okresowo i może zostać poddana leczeniu
Istnieje także podział niepłodności, według którego wyróżniamy:
Niepłodność pierwotną – brak możliwości zajścia w ciążę, mimo ponad roku udokumentowanych prób; dotyczy ona głównie mieszkańców krajów wysokorozwiniętych
Niepłodność wtórną – brak możliwości zajścia w ciążę, jednak w wywiadzie stwierdza się już ciążę zakończoną porodem lub poronieniem; dotyczy ona mieszkańców krajów rozwijających się
Biologiczne przyczyny niepłodności, spowodowane mogą być czterema następującymi czynnikami:
ZABURZENIA OWULACJI
Niepłodność spowodowana niezdolnością do regularnych owulacji lub produkcji wystarczającej ilości progesteronu stanowi około 25% wszystkich przypadków niepłodności. Progesteron jest hormonem produkowanym przez jajniki, który przekształca endometrium macicy, pozwalając w ten sposób na zagnieżdżenie się zapłodnionego jaja i jego wzrost. Hormon ten produkowany jest tylko po owulacji. Długość kobiecego cyklu menstruacyjnego jest ważnym wskaźnikiem owulacji regularny okres w przedziale 21 do 35 dni może świadczyć o normalnej owulacji. Kobieta u której występują nieregularne cykle, prawdopodobnie nie owuluje. Oczywiście jedynym prawdziwym potwierdzeniem wystąpienia owulacji jest ciąża.
CZYNNIK MĘSKI
Za następne 25% przypadków niepłodności odpowiedzialny jest czynnik męski. Nieprawidłowa budowa plemników, słaba ruchliwość, mała liczebność są przyczyną niezdolności plemników do zapłodnienia komórki jajowej.
CZYNNIK JAJOWODOWY I MACICZNY
Czynniki te stanowią około 25% przypadków niepłodności. Kobieta, która przeszła operację jamy brzusznej, zapalenie wyrostka robaczkowego, operację macicy lub jajowodów może mieć znacznie obniżoną zdolność rozrodczą. Również stany zapalne w jamie miednicowej wywołane przez chlamydie, rzeżączkę oraz stosowanie domacicznych wkładek antykoncepcyjnych to znane czynniki powodujące niepłodność. Wady macicy oraz zrosty jajowodów powodujące ich niedrożność w zasadniczy sposób przyczyniają się do niepłodności. U pacjentek, u których nie stwierdzono powyższych czynników powodujących niepłodność, należy przeprowadzić badania mające na celu wykluczenie zmian patologicznych.
NIEPŁODNOŚĆ IDIOPATYCZNA
Pozostałe 25% przypadków niepłodności to problemy immunologiczne, genetyczne czy też niezdolność do implantacji zarodka. Najbardziej frustrujące są przypadki, w których wszystkie testy diagnostyczne są w normie i mimo to nie dochodzi do ciąży.